ARHITEKTURA.25 - kako smo obilježili četvrt vijeka od osnivanja banjalučke škole arhitekture

Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjaluci proslavio je 25 godina od osnivanja studijskog programa arhitektura. U cilju obilježavanja ovog jubileja škole arhitekture organizovan je događaj pod nazivom ARHITEKTURA.25, koji je uključivao niz predavanja, izložbi i panel diskusija.

Program ovog višednevnog događaja raspoređen je u četiri sedmice, u periodu od 22. novembra do 14. decembra 2023. godine, a sva dešavanja organizovana su u prostorima nove zgrade AGGF-a u Univerzitetskom gradu u Banjaluci.

Prva sedmica

ARHITEKTURA.25 otvorena je 22. novembra u 18 časova predavanjem „Regionalno vs. međunarodno: o prostoru arhitekture“ koje je održao Luka Skansi, istoričar arhitekture i vanredni profesor na Politecnico di Milano (DASTU – Department of Architecture and Urban Studies). Njegova istraživačka područja su italijanska, sovjetska i jugoslavenska arhitektura 20. vijeka. Skansi je o prostoru arhitekture govorio najviše na primjerima spomenika sa početka pedestih godina prošlog vijeka, kao prostornim ansamblima – apstraktne i primitivne forme u prirodnom pejzažu. 

U drugom dijelu prve večeri banjalučkoj publici su se predstavili i arhitekti studija Remorker Architects iz Beograda, Marko Korošec i Dušica Totić. U okviru predavanja pod nazivom „Stare zgrade, nova lica“ dvojac je predstavio svoje najznačajnije i nagrađivane projekte, ali su predstavili i svoje početke i desetogodišnji timski rad.

Druga sedmica

Izložba Arhitektura. Skulptura. Sećanje. Umjetnost spomenika Jugoslavije 1945–1991., koja je otvorena 29. novembra, predstavila je kulturološki i vanvremenski značaj jedinstvene arhitekture jugoslovenskih spomenika.  Izložba je već gostovala u 11 gradova u svim bivšim jugoslovenskim republikama. Prikazuje 60-ak mapiranih spomenika narodnooslobodilačke borbe naroda Jugoslavije, te definiše pejzaž sjećanja sa cijelog jugoslovenskog prostora i šire. Lokalni kustosi i izložba u Banjoj Luci, doprinose mapiranju spomenika kroz dodavanje dva nova spomenika iz regije Krajina, autora Marijana Kockovića i to: Spomenik palim borcima NOB-a u Drvaru, 1967 i Spomenik Majke partizanke u Novom Gradu, 1964. Kustosi su Boštjan Bugarić, Kristina Dešman, Maja Ivanić, Špela Kuhar, Eva Mavsar, Špela Nardoni Kovač i Damjana Zaviršek Hudnik. Kustosi BiH selekcije 2023 za izložbu u Banjoj Luci su: Igor Kuvač, Sonja Rapajić i Una Okilj. Organizatori su Galerija DESSA, ab – arhitektov bilten, DAL, Architectuul, Istraživački centar za prostor i Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci.

Predavanje „Research by design“ Aljoša Dekleva iz slovenačkog studija Dekleva Gregorič Architects je održao u četvrtak 30.novembra u 19 časova u punom amfiteatru zgrade AGGF-a. Arhitekta Dekleva je banjalučkoj publici predstavio rad studija Dekleva Grgorič od njihovih početaka do danas. U lijepo struktuiranom predavanju predstavio je prvo kontekst koji je oblikovao njihov pristup arhitekturi – arhitektonsko naslijeđe u Sloveniji i razvoj slovenačke arhitektonske prakse i škole, kao i obrazovanje u Sloveniji i Velikoj Britaniji. A zatim je predstavio seriju projekata sa fokusom na istraživanje kroz projektovanje kuća i javnih objekata. Kuća kao eksperiment za različite korisnike i kontekste - njihove kuće su raznolike jer svojim projektima odgovaraju na poseban način na svaki novi kontekst u kojem rade.

Treća sedmica

U hodicima zgrade AGGF-a postavljena je izložba studentskih radova studijskog programa Arhitektura nastalih u školskim godinama 2021/2022 i 2022/2023. Izložba je otvorena 7. decembra u 19:00 časova, a isto veče sa početkom u 20:00 časova organizovana je panel diskusija „STUDENTske inicijative i prakse“.  Moderator diskusije je bio Aleksandar Marić, student AGGF-a, a učestvovali su: Boško Ristić i Jovana Gavrilović, predstavnici studentske organizacije SKICA iz Novog Sada; Dunja Krvavac ispred festivala Dani arhitekture iz Sarajeva i Romana Dusper i Gita Grah, predstavnice festivala DA!F iz Zagreba. 

Četvrta sedmica

ARHITEKTURA.25 završena je 14.decembra. U 18 časova u prepunom amfiteatru, predavanje o procesu i kontekstu projektovanja i izgradnje zgrade AGGF-a održali su autori projekta Malina Čvoro i Saša Čvoro.
U 19 časova u prostoru ateljea na trećem spratu, otvorena je izložba „25 godina arhitekture u Republici Srpskoj“. Cilj izložbe je kritičko sagledavanje arhitektonske produkcije u proteklom periodu, njene pozicije u regionalnom i evropskom kontekstu, te uloge i relevantnosti škole arhitekture u razvoju lokalne i šire arhitektonske scene, te izgradnje i razvoja Republike. Selektori izložbe su arhitekti: Mia Rot iz Hrvatske, Milan Đurić iz Srbije i Vladan Stevović iz Crne Gore, a kustosi su Malina Čvoro i Igor Kuvač, profesori na AGGF-u. Izložba se može pogledati do sredine januara.

Medijski pokrovitelj događaje bio je portal www.gradnja.rs. 

GALERIJA FOTOGRAFIJA