PIDA 2023, Izvještaj komisije

Selekcija projekata za selektivnu izložbu Piranskih dana arhitekture 2023. i učešće u konkurenciji za nagradu Student Honorable Mention ispred Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci.

Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci je četvrti put za redom imao priliku da kandiduje najbolje studentske projekte za selektivnu izložbu i učešće u konkurenciji za nagradu Student Honorable Mention na Piranskim danima arhitekture zajedno sa 19 pozvanih Srednjoevropskih i drugih fakulteta- Grac, Špital, Beč, Banja Luka, Sarajevo, Split, Zagreb, Solun, Budimpešta, Peskara, Trst, Podgorica, Bratislava, Ljubljana, Maribor, Beograd, Novi Sad, Kragujevac i AA London. Na otvoreni poziv je stiglo do sada rekordnih deset prijava, što doprinosi konkurentnosti i značajno utiče na kvalitet odabranih projekata. Prijavljeni su projekti sa Katedre za arhitektonsko projektovanje i Katedre za urbanizam, sa 3. i 4. godine osnovnih studija, dva (mentorisana) konkursna projekta, jedan završni rad prvog ciklusa studija i po prvi put jedan završni rad drugog ciklusa studija Arhitektura i urbanizam.

Od pristiglih 10 prijava, nominovane projekte za selekciju studentske nagrade Piranskih dana arhitekture je odabrala spoljna selektorska komisija, koju su činili: Tamara Čaušević, arhitekta, predstavnik priznate arhitektonske prakse (Studio Koncept BMB); Stevan Čukić, prostorni planer, predstavnik insitutcije iz oblasti urbanizma i arhitekture (Direkcija za izgradnju i razvoj grada Bijeljina); Đorđe Đurić, arhitekta, predstavnik prošlogodišnjih autora nominovanih za nagradu; Nermina Zagora, arhitekta, predstavnik univerziteta iz regiona (Arhitektonski fakultet Univerziteta u Sarajevu) i Esma Šantić, arhitekta, predstavnik strukovnog udruženja (Asocijacija arhitekata u Bosni i Hercegovini). Komesar selekcije je doc. dr Igor Kuvač.

Komisija je radila prema kriterijumima Piranskih dana arhitekture, a to su: integracija sa urbanom ili prirodnom sredinom, odnos prema kontekstu, savremeno oblikovanje, poštivanje prirodne i kulturne baštine, savremeno razumijevanje tradicionalnih arhitektonskih elemenata, inovativni detalji, te suptilna i dobro promišljena upotreba boja, tekstura i svjetla.

S obzirom na uspostavljene kriterijume sa jedne, i vrlo heterogenu strukturu projekata sa druge strane, izdvojeno je nekoliko najvrijednijih projekata, koji na najbolji način predstavljaju školu arhitekture u Banjoj Luci. Iako su projekti vrlo različiti po temama, pristupima i prezentaciji, kod svih se jasno čita izražen i vrlo vrijedan analitički pristup procesu projektovanja. On je zasnovan na prepoznavanju stvarnih problema i potreba u društvu i prostoru, te vrlo detaljnom postupku analize koji se kreće od široke planerske i urbanističke razmjere, strateških elemenata razvoja, preko definisanja programa i razrade funkcionalnih šema, pa sve do nivoa deatlja konstrukcije.

Iako je ovaj pristup vrlo blizak stvarnim uslovima rada u lokalnoj i regionalnoj planerskoj i projektantskoj praksi, te prema tome potpuno opravdan i poželjan, komisija takođe uviđa određene nedostatke, kao element konstruktivne kritike. To su prije svega nedostatak prostorno-oblikovnih studija, razrada detalja fasade i materijalizacije, te detaljnije i realnije prezentovanje projekata, što posebno dolazi do izražaja u odnosu na spomenute kriterijume Piranskih dana arhitekture. Projekti se većinom završavaju na nivou konceptualnih i idejnih rješenja (urbanističkih postavki i arhitektonskih studija) bez dalje razrade. Pri tome brojni elementi arhitekture kao što su npr. oblikovanje, razumijevanje tradicionalnih arhitektonskih elemenata, inovativni detalji, te upotreba boja, tekstura i svjetla, često nisu tretirani, dovoljno razrađeni ili adekvatno predstavljeni.

U poređenju sa nekim drugim školama u regionu, a s obzirom na preovlađujuće uporište u stvarnosti, projekti često ne pokazuju dovoljno slobode u razmišljanjima koja su orijentisana ka budućnosti, slobodnim “umjetničkim” projekcijama prostora, eksperimentalnim pristupima ili teoretskim konceptima. Sve ovo ide u prilog karakteru inženjerskog i tehničkog profila škole, koja obrazuje stručnjake sa kapacitetom da prepoznaju stvarne probleme, potrebe i teme, te da na njih daju konkretne odgovore u skladu sa uslovima konteksta.

Konačno, za predstavljanje na Piranskim danima arhitekture su odabrana dva najkompletnija projekta, koji u svemu pokazuju najveću zrelost na svim nivoima razmišljanja, prostornim razmjerama i slojevima projekata. Ovim izborom, komisija nagrađuje dva uigrana projektantska tima sa porukom o važnosti, kvalitetima i prednostima timskog rada u arhitekturi i urbanizmu. Takođe sa velikim ohrabrnjem za oba tima da ostanu na okupu i da se odvaže za timski izlazak na arhitektonsku scenu regiona, koja vapi za svježinom novih generacija.

1. ODABRAN

(Hidroelektrana) i Mlin kulture, Delibašino selo, Banja Luka, 2023.

Autori: Aleksandar Marić, Nemanja Petković, Isidora Komljenović, Anastasija Šarenac, Mentori: prof. dr Milijana Okilj i Milica Malešević, viši asistent

Projekat (Hidroelektrana) i Mlin kulture u Delibašinom selu u Banjoj Luci, tretira dobro poznatu temu, koja je već bila predstavljena na Piranskim danima arhitekture 2019. Bio je to završni rad drugog ciklusa studija studijskog programa Arhitektura i urbanizam, autora Slobodana Peulića. Ovaj prostorni poligon, koji obuhvata Mađirsko polje- Mađirska/Trapiska šuma- Delibašino selo- Trapisti, je, od inicijative za urbanu transformaciju Delibašinog sela Istraživačkog centra za prostor iz 2017. godine, bio predmet istraživanja tri generacije studenata spomenutog studijskog programa. Na ovim osnovama, grupa ANIA, na mjestu starog objekta projektuje (Hidroelektranu ) i “Mlin kulture” i ponovo ukazuje na sve vrijednosti ovog slojevitog prostornog kompleksa sa velikim potencjalom za razvoj u funkciji kulture, edukacije, turizma, rekreacije. Kreativna upotreba poznatih tehnika i alata zaštite i revitalizacije graditeljskog nasljeđa, poštivanje prirodnog i fizičkog konteksta, te vizija  široke slike prostora, rezultira jednim vrijednim projektom. Ovaj svojevrsni Muzej tehničke kulture je zapravo hibridni višefunkcionalni prostor, koji objedinjuje kulturu, umjetnost, obrazovanje, rad, zabavu, turizam, odmor i uživanje za sve generacije tokom cijelog dana i u svim godišnjim dobima, te tako postaje vrijedan javni gradski prostor i polazište za dalje istraživanje i održivi razvoj ovog prostornog poligona. Zrelost pristupa, strateško razmišljanje za razvoj širokog područja, suptilno izgrađen  odnos prema prirodnom i graditeljskom nasljeđu, fini arhitektonski senzibilitet i cjelokupna prezentacija projekta su na vrlo visokom i profesionalnom nivou.

2. ODABRAN

Prostor kao doživljaj, 2022.

Autori: Nikolina Hassam Dorsen, Srđan Lakić, Andrea Janičić

Saradnik: Bojana Todić,

Mentor: doc. dr Igor Kuvač

Projekat “Prostor kao doživljaj” diskutuje konkursno rješenje za Novi gradski park u Banjoj Luci prema modelu Bernarda Čumija, sa tri osnovna elementa prostornih doživljaja (prostor, program i događaj) koji međusobno utiču jedan na drugi. Projekat za park se posmatra kao jedan otvoreni prostorni poligon koji se uvijek doživljava na drugačiji način zahvaljujući nizu prostornih sintaksi, koje čine kretanje, događaji i ritmična promjena ambijenata. Park se razvija i raste zahvaljujući aktivnostima korisnika, njihovim praćenjem i artikulacijom uz pomoć elemenata urbanog dizajna i arhitekture. Ovaj pristup dozvoljava slobodu spontanog korišćenja i razvoja prostora koji je jednako otvoren prema različitim grupama korisnika, koji ga zatim aktiviraju, prilagođavaju i prisvajaju kroz subjektivni osjećaj za mjesto. Strategija uspostavljanja prostorne sintakse, uvodi korisnike u prostor paralelno sa procesom projektovanja i razvoja parka, što potencijalno generiše i pravce razvoja neposrednog konteksta i šireg područja. Projekat se posmatra kao jedna moguća planska vizija razvoja, koja određuje samo osnovne koordinate prostora. Unutar tog okvira, atlas različitih elemenata, u formi otvorenog plana, sa modularnom koordinacijom elemenata i svedenom, gotovo modernističkom, estetikom omogućava artikulaciju prostora univerzalnih vrijednosti. Odabirom ovog projekta, komisija podstiče i ohrabruje studente da, pored redovne nastave, stalno odgovaraju na nove i drugačije projektantske izazove i da studije, kao jedinstvenu priliku, iskoriste za istraživanje svojih mogućnosti do najdaljih mogućih horizonata. Ovim se takođe promoviše javni konkurs kao vrhunski mehanizam za ostvarivanje najkvalitetnijih urbanističko-arhitektonskih rješenja, zasnovanih na detaljnom analitičkom procesu, strateškoj viziji razvoja prostora, stvarnom razumijevanju konteksta i njegovoj nadogradnji.

…

Pored odabranih, komesar i selektorska komisija se zahvaljuu svim drugim autorima i njihovim mentorima na vrijednim i kvalitetnim projektima, sa ohrabrenjem da nastave da istražuju, da svoje rezultate redovno predstavljaju i na taj način grade lokalnu i regionalnu arhitektonsku scenu, pa i šire.

U nastavku je lista svih prijavljenih projekata sa galerijom na linku.

1.

Dječija bolnica, Paprikovac, Banja Luka, 2023

Studenti: Aleksandar Marić, Nemanja Petković

Mentori: Diana Stupar, Maja Milić-Aleksić

2.

Dječija bolnica, Paprikovac, Banja Luka, 2023.

Studenti: Isidora Komljenović, Vesna Đekić

Mentori: Diana Stupar, Maja Milić-Aleksić

3.

Novi stari duh Šehera – regeneracija istorijskog urbanog pejzaža, Srpske Toplice (Gornji Šeher), Banja Luka, 2022.

Student: Milica Borić

Mentors: Malina Čvoro, Tijana Vujičić, Dijana Simonović, Igor Kuvač, Ognjen Šukalo

4.

Revitalizacija napuštenih prostora – istraživanje kroz dizajn na primeru hotela Palas, Banja Luka, 2022.

Student: Andrea Janičić

Mentors: Maja Milić Aleksić, Igor Kuvač

5.

ROOMMAT CHAOS/HOUSE, Banja Luka, 2023.

Studenti: Aleksandar Marić, Nemanja Petković, Isidora Komljenović, Anastasija Šarenac

Mentor: Diana Stupar

6.

Kolektivno stanovanje, Dolac, Banja Luka

Student: Slaven Cvijanović

Mentori: Nevena Novaković, Anita Milaković

7.

Enterijer Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, Banja Luka, 2023.

Student: Dragoljub Kopranović

Mentors: Malina Čvoro, Saša Čvoro, Marina Radulj, Igor Kuvač, Milana Nedimović, Una Okilj

8.

Enterijer Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, Banja Luka, 2023.

Student: Željana Popović

Mentori: Malina Čvoro, Saša Čvoro, Marina Radulj, Igor Kuvač, Milana Nedimović, Una Okilj.

Angažman spoljne selektorske komisije za evaluaciju studentskih projekata doprinosi razvoju alata komunikacije između nauke i prakse, kao dijela projekta Erasmus+ APLE (Pop-up arhitektonske laboratorije za razmjenu znanja). APLE ima za cilj da ojača odnose između visokoškolskih institucija i šireg ekonomskog i društvenog konteksta u BiH i Crnoj Gori razvijanjem i korišćenjem inovativnog formata zajedničkog učenja kroz rad, koji profesionalcima omogućuje pozitivan uticaj na društvene promjene (proaktivno djelovanje u povećanju relevantnosti profesije u odnosu na društvo kroz podsticanje preduzetništva, aktivističko-projektantsko djelovanje i tehnološki razvoj). Projekat traje od aprila 2023. do marta 2026. godine i okuplja sedam partnera, Arhitektonski fakultet Univerziteta u Sarajevu, Arhitektonsko-građevinsko-geodetski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci, Građevinski fakultet Sveučilišta u Mostaru, Arhitektonski fakultet Univerziteta Crne Gore, u Podgorici, Faculty of Architecture and Design, Trondhajm (Norveška), Università degli Studi di Roma “La Sapienza” Rim (Italija), Arhitektonski fakultet Univerziteta u Zagrebu (Hrvatska), i tri pridružena partnera, Istraživački centar za prostor, Asocijacija arhitekata u Bosni i Hercegovini i Udruženje Fora Mostar. Projekat Erasmus+ APLE sufinansira Evropska komisija.

 

• ILUSTRACIJE
   
• GALERIJA