ZAVRŠENI DANI ARHITEKTURE BANJALUKA 2019 - "O STANOVANJU"

U organizaciji Istraživačkog centra za prostor i uz prijateljsku podršku Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, od 13. do 19. maja 2019. održani su peti Dani arhitekture Banja Luka. Pod temom „O stnovanju“, Dani arhitekture Banja Luka 2019 su razmatrali inovativne, ali i lako dostupne modele stanovanja, preispitujući razvojnu transformabilnost stambenih [fizičkih] prostora, kao i suštinu stanovanja kao [emocionalnog, društvenog] procesa.

U sedam dana trajanja, bogat program u vidu izložbi, predavanja, debata i radionica, privukao je veliki broj učesnika i posjetilaca.

Sedmodnevna arhitektonska manifestacija otvorena je u ponedeljak, 13. maja, studentskom radionicom “Odomaćivanje”. Pod rukovodstvom Pavla Stamenovića (Arhitektonski fakultet  Univerziteta u Beogradu), studenti arhitekture iz Banje Luke i Beograda su razmatrali prilagodljivost otvorenog prostora stambenog bloka banjalučkog naselja Starčevica, te ponudili prostorne modele i scenarije njegove transformacije u odnosu na prepoznate potencijale i dinamiku svakodnevnog života. Radionica “ Odomaćivanje ” je rađena u okviru “Small-scale ” projekta, čiji jedan od rezultata je i prepoznatljivi Banjalučki mol na Vrbasu.

U ponedeljak je otvorena i međunarodna izložba “Housing ”, koju su svi zainteresovani imali prilke da posjete u Muzičkom paviljonu u parku Petar Kočić. Fokus izložbe je stanovanje u post-socijalističkim zemljama Evrope, predstavljeno kroz preko 60 realizacija stambenih objekata i projekata iz bivših evropskih socijalističkih zemlja, nastalih u periodu od 2015. do 2017. godine. Pored prepoznatog fokusa, sa prikazanih preko 40 realizacija stambenih objekata, izložba daje aktuelni presjek svjestke stambene arhitekture. Na otvaranju izložbe je održano uvodno  predavanje Branislave Stoiljković sa Građevinsko-arhitektonskog fakulteta u Nišu.

Dani arhitekture su nastavljeni u utorak, 14. maja, promocijiom  knjige „Budućnost stanovanja– aspekti održivosti budućeg stanovanja u Srbiji“, autora Borislava Petrovića, Ivana Raškovića, Dušana Stojanovića, Pavla Stamenovića i Dalije Dukanac. Budućnost stanovanja, modifikaciju autenetičnosti, te odnos između projekta i procesa stanovanja, autori knjige su diskutovali sa Majom Milić Aleksić (AGGF UNIBL), u ulozi moderatora, i mnogobrojnom publikom.

Srijeda, 15. maj, je bila rezervisana za predavanje Siniše Cvijića posvećeno jubileju 100 godina Bauhusa i tematsku urbanu šetnju “Moderna stambena arhitektura Banja Luka 1929-1941”. Na taj način, Banjaluka se priključila globalnoj proslavi stoljeća čuvene škole arhitekture, primjenjenih umjetnosti i dizajna u Vajmaru, Desau i Berlinu, a brojni učesnici šetnje su iskusili jedan od najatraktivnijih i najuspješnijih medija prezentacije lokalnog kulturnog naseljeđa.

Centralni dio događaja - simpozijum Dana arhitekture Banja Luka 2019 - otvoren je u petak 17. maja u pozorišnoj sali dvorane “Obilićevo”, kada su se publici, pored domaćina, obratili gradonačelnik Banje Luke, g-din Igor Radojičić i dekan Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci, prof. dr Brankica Milojević. Prof. Milojević je ovom prilikom istakla značaj koji Dani arhitekture Banja Luka imaju za najviši nivo promocije oblasti arhitekture i urbanizma, za neformalnu edukaciju studenata, te stručne i široke javnosti, kao i za istraživački i praktični doprinos promišljanju najaktuelnijih tema o prostoru.

Prvi dan simpozijuma, mnogobrojna publika je imala prilku da čuje predavanje “ Making of the Project ”, Mirze Mujezinović (MALARCHITECTURE, Norveška), koji je predstavio projekat višeporodičnog stanovanja MALAHOF u Beču, realizovan kao rezultat pobjedničkog rješenja konkursa Europan 8. Nakon predavanja, uslijedila je  zanimljiva i produktivna diskusija na temu stanovanja, koju je moderirala Nevena Novaković (AGGF UNIBL). Predavači, učesnici simpozijuma, su definisali ključne riječi za bolju stambenu arhitekturu budućnosti. Zaključili su da su prijatnost, prilagodljivost, identitet i pripadnost, ono što svaki stambeni prostor mora da pruži.

Otvaranje Dana arhitekture Banja Luka 2019 je praćeno proglašenjem pobjednika međunarodnog konkursa “ Re:Housing ” i otvaranjem izložbe selektovanih radova. Stručni žiri u sastavu Huan Luis Rivas Navaro (Španija), Ivan Rašković (Srbija), Krešimir Damjanović (Hrvatska) i Vedrana Ikalović (BiH, Japan) je selektovao najbolje radove u kategoriji praksa (prva nagrada: Niskobudžetno stanovanje Padina, autor 3A studio), kategoriji Ideja (prva nagrada: Evolucija porodične kuce - između manifesta i parafraze, autori Jelena Ristić Trajković, Aleksandra Milovanović) i kategoriji studentski rad (prva nagrada: Stvari, autor Tajana Čabraja).

Drugi dan simpozijuma je počeo predavanjem Luke Korlaeta (Hrvatska). Luka je pričao o 'arhitekturi kao činu optimizma' , te dao uvid u dva recentna projekta kolektivnog stanovanja tandema Svebor Andrijević / Luka Korlaet s osvrtom na prostor i nasljeđe u kojem nastaje, a to je Zagreb s njegovim urbanističkim i arhitektonskim specifičnostima. Uslijedilo je predavanje RE:Housing- Strategies for the new collective AREA Offica (Architecture Research Athens) iz Grčke. Jorgos Mitrulias i Mihail Raftopoulos su predstavili projekte stambene arhitekture između 'nasljeđenih formi' i 'domišljate inovacije', kao i projekte novih modela stanovanja u Njemačkoj i Portugalu. Popodnevnu sesiju je otvorila sjajna Nerma Linsberger (Austrija), koja je podijelila svoje bogato iskustvo u izgradnji stambenih objekata socijalnog stanovanja. Nerma je istakla specifičnosti svojih višestruko nagrađivanih realizacija stambene arhitekture, ali i specifičnosti cjelokupnog okvira stambene produkcije u Beču, koji je jedan od najuređenijih u Evropi. Zoran Abadić i Jelena Bogosavljević (1X2STUDIO, Srbija) su prikazali izazove stambene arhitekture u lokalnom kontekstu susjedne Srbije, prije svega u domenu projektovanja i realizacije objekata socijalnog stanovanja za izbjegla i raseljena lica nakon ratova 90-ih godina. Problematikom stambene izgradnje u bližem regionu u svom predavanju se bavila i Nevenka Mančeva (Arhipunkt, Sjeverna Makedonija), koja je napravila paralelu sa iskustvom projektovanja stambenih objekata u Kanadi. Drugi dan simpozijuma zatvoren je predavanjem Tomaša Krištofa (Krištof studio, Slovenija), koji je publiku podsjetio na osnovne vrijednosti stanovanja i pristup arhitekturi koja oslonac traži u prostornom i vremenskom kontekstu, a kroz projekte obnove stambenih objekata iz sredine XX vijeka i eksperimente novih [budućih] modela stanovanja.

Pored predavanja na velikoj, održane su i četiri prezentacije na “ Small-scale” bini, gdje je predstavljen rad Strehe za vse (Slovenija) - inicijative koja u ugroženim područjima Afrike đeluje humanitarno, zatim projekat Twist Box (Srbija), koji kroz savremene tehnologije odgovara na izazove projektovanja i izgradnje u ekstremnim uslovima. Pored njih predstavljena su dva projekta iz Bosne i Hercegovine. Small-scale tim Istraživačkog centra za prostor za 2019. godinu je prezentovao rezultate radionice “ Odomaćivanje ” , uz najavu i mogućnost nastavka te izglednu realizaciju koja će zavisiti od pomoći donatora i sponzora(Bosna i Hercegovina). Konačno, studentice Arhitektonsko-građevinsko-geodetskog fakulteta su kao ambasadorke inicijative “ Docexdoce ” prezentovale iskustvo ovogodišnjeg konkursa uz pregled najboljih radova i najuspješnije primjere studenata iz Banje Luke.

Na Mini salonu građevinarstva u holu Dvorane Obilićevo predstavile su se kompanije Orfej, Fundermaks, Baldini studio, Alumil, Ksela (Itong i Multipor), Austroterm, Feal, Kolpa san, Kronošpan, Knauf, Baumit, Vinerberger, Veluks, Splendor, Elgrad, GMP, Dako dizajn i Elda Luks.

• arhitekture Banja Luka 2019 posjetio je veliki broj posjetilaca, a više o atmosferi i realizovanim aktivnostima može se vdjeti na sajtu www.arch-days.com, te na Instagram i Fejzbuk profilu Dana arhitekture Banja Luka .

 web: ​  ​ www.arch-days.com

 email: daniarhitekture.bl@gmail.com

 facebook: www.facebook.com/DaniArhitektureBL

    https://www.facebook.com/smallscaleproject/